Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, Türkiye’nin nisan ayından beri meteorolojik ve zirai kuraklık yaşadığını belirterek, “Alternatif senaryolar üretecek bir Ulusal Kuraklık Merkezi kurmamız lazım. Hatta bu kuraklık merkezleri yalnızca bizim ülkemizde olması da yetmez. Tüm komşu ülkelerde kurulup bunların birlikte çalışması entegre olması ve bölgesel kıtasal manada tahlil alternatifleri üretmesi gerekir” dedi.
Kış periyodunda Türkiye genelinin bilhassa İstanbul dahil, Marmara Bölgesi’nin ağır kar ve yağmur alarak âlâ bir devir geçirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Orta, kuraklıkla ilgili en son nisan ayı bilgilerinin paylaşıldığını belirterek, “Ancak korktuğumuz üzere nisan ayında harita kararmaya başladı. Nisan ayı kuraklık haritasına nazaran Marmara’nın değerli bir kısmı, Zonguldak, Bartın üzere Karadeniz’in batısı ve Doğu Anadolu’da Erzurum, Bayburt, Kars, Iğdır haricindeki alanlar simsiyah oldu. Yani önemli meteorolojik kuraklık tesirini gösterdi. Bu dönem fazlaca değerli. Korktuğumuz ve öngördüğümüz oydu. Bu dönem bizim ülkemizde tahılların ve yağ bitkilerinin başında olan ayçiçeğin yazgısının belirleneceği dönem, nisan ve mayıs ayları. Bence mayıs ayı bilgilerine de bakacak olursak bu saydığım bölgeler de Trakya da siyaha boyanacak. Zira, önemli kuraklık yaşıyoruz, mayıs ayında da kâfi yağışı almadık. Son bir haftada Trakya’da yaşadığımız kuraklık buğdayda bir sefer dönüme 50 ila 100 kilogram içinde randıman kaybını bence oluşturdu. Şayet bu süreç daha bir hafta 10 gün giderse geçen yılki rekoltenin Trakya bölgesinde yarılarına düşebiliriz varsayımı epey abartılı olmaz. Türkiye genelinde baktığımız vakit kuraklığın bilhassa stratejik eser olan buğdaya olan tesiri bir taraftan da yüksek enflasyon niçiniyle üretici girdi fiyatlarının yükselmesi sebebiyle öngörüm, tabi bilimsel bilgilere dayalı öngörüler bunlar, Türkiye’de bu yıl en az yüzde 20 rekolte azalmasını beklememiz lazım. Şayet bu kuraklığın akabinde Karadeniz havzasındaki Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan tansiyon yatıştırılıp da oradaki tahıl ve yağlı bitkiler, yağlı bitkilerin tohumları ve ham yağ çıkışı sağlanamazsa önümüzdeki kış devrinde yani eylül ayından daha sonra başta bölge olmak üzere Karadeniz havzasında ve Orta Doğu’da, hatta Avrupa’da önemli yiyecek badireleri, besin ıstırapları bizi bekliyor diyebilirim” dedi.
‘METEOROLOJİK VE ZİRAİ KURAKLIK YAŞIYORUZ’
Prof. Dr. Orta, şu anda meteorolojik kuraklıkla bir arada zirai bir kuraklığın da yaşandığını tabir ederek, “Bunlar gerisi gerisine gelir. Yani evvel meteorolojik kuraklık gelir. Nedir meteorolojik kuraklık? Son 20 yıl yahut 30 yıllık bilgilerin altında yağış almaya başladıysanız bu meteorolojik kuraklık olarak isimlendirilir. Bu devam ederse belli bir süre ziraî zirai kuraklık başlar. Bu ne demektir? Bitki kök bölgesinde onun muhtaçlığı olan su depolanamayacağı için bitki bu suyu alamaz, alamayınca da gelişmenini gösteremez ve beklenen ölçüde eser veremez. Şu anda bu noktadayız. Hidrolojik manada epey kuraklık hayatıyoruz çabucak hemen. Hidrolojik kuraklık da yer üstü ve yer altı su kaynaklarındaki su rezervlerinin azalması. İşte barajlarda, yer altı sularında. Kış yağışlarının ağır olması niçiniyle dediğimiz üzere barajlarımız şu anda dolu yani bir hidrolojik kuraklığa çabucak hemen girmedik. Şu anda meteorolojik kuraklık var Trakya’da ve Türkiye’de. Türkiye’de epey daha yaygın bu saydığım bölgelerin haricinde. Zirai kuraklık var. Bu rekolteyi etkileyecek” diye konuştu.
‘MİLLİ KURAKLIK MERKEZİ KURULMALI’
Prof. Dr. Orta, kuraklığa karşı fazlaca ayrıntılı çalışmalar yapılması gerektiğini belirterek, şu biçimde devam etti: “Alternatif senaryolar üretecek bir Ulusal Kuraklık Merkezi kurmamız lazım. Hatta bu kuraklık merkezleri yalnızca bizim ülkemizde olması da yetmez. Tüm komşu ülkelerde kurulup bunların birlikte çalışması, entegre olması ve bölgesel, kıtasal manada tahlil alternatifleri üretmesi gerekir. Artık bu kuraklık merkezi niye epeyce değerli? En son Birleşmiş Milletler bilgilerine göre, şu anda 7,9 milyar civarında olan dünya nüfusunu 2050’de 9 milyar olarak bekliyorlar. Ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi, nüfus yapısının değişmesi, kentleşme, küreselleşme, iklim değişikliği ve tüm faktörleri bir ortaya koyduğunuzda nüfus artışı, halihazırda ürettiğimiz gıdayı da iki katına çıkarmamız gerekiyor. Düşünün bunu hangi toprak ve hangi suyla yapacağız? Bir defa tarım alanlarını genişletmemiz mümkün değil, tersine daralıyor. Su kaynaklarının kuraklığından bahsediyoruz esasen. Önemli bir kurak periyoda giriyoruz. örneğin 2040 yılında Türkiye’nin ortasında olduğu bölgede hayli şiddetli bir kuraklık bekleniyor. Çok şiddetli fakat. bu biçimde anlık gelip geçen kuraklıklar değil. O niçinle bugün prestijiyle yeraltı suyu kaynaklarını daha dikkatli kullanarak, onları rezerv olarak saklayarak, geliştirerek barajlar, göletler, su depolama yapıları yaparak kuraklığa güçlü bitki ve hayvan cins çeşitleri geliştirerek bunların o bölgeye, o ülkeye adaptasyonlarını sağlamak hayli kıymetli. Bu bağlamda Ulusal Kuraklık Merkezi acilen kurulmalı ve bütün disiplinler ortası, bütün bilim alanlarındaki insanlarını, ehil insanları bir ortaya getirip onların özgür ortamda çalışmalarına ve devalar üretmelerine imkan sağlanmalıdır.” (DHA)
Kış periyodunda Türkiye genelinin bilhassa İstanbul dahil, Marmara Bölgesi’nin ağır kar ve yağmur alarak âlâ bir devir geçirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Orta, kuraklıkla ilgili en son nisan ayı bilgilerinin paylaşıldığını belirterek, “Ancak korktuğumuz üzere nisan ayında harita kararmaya başladı. Nisan ayı kuraklık haritasına nazaran Marmara’nın değerli bir kısmı, Zonguldak, Bartın üzere Karadeniz’in batısı ve Doğu Anadolu’da Erzurum, Bayburt, Kars, Iğdır haricindeki alanlar simsiyah oldu. Yani önemli meteorolojik kuraklık tesirini gösterdi. Bu dönem fazlaca değerli. Korktuğumuz ve öngördüğümüz oydu. Bu dönem bizim ülkemizde tahılların ve yağ bitkilerinin başında olan ayçiçeğin yazgısının belirleneceği dönem, nisan ve mayıs ayları. Bence mayıs ayı bilgilerine de bakacak olursak bu saydığım bölgeler de Trakya da siyaha boyanacak. Zira, önemli kuraklık yaşıyoruz, mayıs ayında da kâfi yağışı almadık. Son bir haftada Trakya’da yaşadığımız kuraklık buğdayda bir sefer dönüme 50 ila 100 kilogram içinde randıman kaybını bence oluşturdu. Şayet bu süreç daha bir hafta 10 gün giderse geçen yılki rekoltenin Trakya bölgesinde yarılarına düşebiliriz varsayımı epey abartılı olmaz. Türkiye genelinde baktığımız vakit kuraklığın bilhassa stratejik eser olan buğdaya olan tesiri bir taraftan da yüksek enflasyon niçiniyle üretici girdi fiyatlarının yükselmesi sebebiyle öngörüm, tabi bilimsel bilgilere dayalı öngörüler bunlar, Türkiye’de bu yıl en az yüzde 20 rekolte azalmasını beklememiz lazım. Şayet bu kuraklığın akabinde Karadeniz havzasındaki Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan tansiyon yatıştırılıp da oradaki tahıl ve yağlı bitkiler, yağlı bitkilerin tohumları ve ham yağ çıkışı sağlanamazsa önümüzdeki kış devrinde yani eylül ayından daha sonra başta bölge olmak üzere Karadeniz havzasında ve Orta Doğu’da, hatta Avrupa’da önemli yiyecek badireleri, besin ıstırapları bizi bekliyor diyebilirim” dedi.
‘METEOROLOJİK VE ZİRAİ KURAKLIK YAŞIYORUZ’
Prof. Dr. Orta, şu anda meteorolojik kuraklıkla bir arada zirai bir kuraklığın da yaşandığını tabir ederek, “Bunlar gerisi gerisine gelir. Yani evvel meteorolojik kuraklık gelir. Nedir meteorolojik kuraklık? Son 20 yıl yahut 30 yıllık bilgilerin altında yağış almaya başladıysanız bu meteorolojik kuraklık olarak isimlendirilir. Bu devam ederse belli bir süre ziraî zirai kuraklık başlar. Bu ne demektir? Bitki kök bölgesinde onun muhtaçlığı olan su depolanamayacağı için bitki bu suyu alamaz, alamayınca da gelişmenini gösteremez ve beklenen ölçüde eser veremez. Şu anda bu noktadayız. Hidrolojik manada epey kuraklık hayatıyoruz çabucak hemen. Hidrolojik kuraklık da yer üstü ve yer altı su kaynaklarındaki su rezervlerinin azalması. İşte barajlarda, yer altı sularında. Kış yağışlarının ağır olması niçiniyle dediğimiz üzere barajlarımız şu anda dolu yani bir hidrolojik kuraklığa çabucak hemen girmedik. Şu anda meteorolojik kuraklık var Trakya’da ve Türkiye’de. Türkiye’de epey daha yaygın bu saydığım bölgelerin haricinde. Zirai kuraklık var. Bu rekolteyi etkileyecek” diye konuştu.
‘MİLLİ KURAKLIK MERKEZİ KURULMALI’
Prof. Dr. Orta, kuraklığa karşı fazlaca ayrıntılı çalışmalar yapılması gerektiğini belirterek, şu biçimde devam etti: “Alternatif senaryolar üretecek bir Ulusal Kuraklık Merkezi kurmamız lazım. Hatta bu kuraklık merkezleri yalnızca bizim ülkemizde olması da yetmez. Tüm komşu ülkelerde kurulup bunların birlikte çalışması, entegre olması ve bölgesel, kıtasal manada tahlil alternatifleri üretmesi gerekir. Artık bu kuraklık merkezi niye epeyce değerli? En son Birleşmiş Milletler bilgilerine göre, şu anda 7,9 milyar civarında olan dünya nüfusunu 2050’de 9 milyar olarak bekliyorlar. Ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi, nüfus yapısının değişmesi, kentleşme, küreselleşme, iklim değişikliği ve tüm faktörleri bir ortaya koyduğunuzda nüfus artışı, halihazırda ürettiğimiz gıdayı da iki katına çıkarmamız gerekiyor. Düşünün bunu hangi toprak ve hangi suyla yapacağız? Bir defa tarım alanlarını genişletmemiz mümkün değil, tersine daralıyor. Su kaynaklarının kuraklığından bahsediyoruz esasen. Önemli bir kurak periyoda giriyoruz. örneğin 2040 yılında Türkiye’nin ortasında olduğu bölgede hayli şiddetli bir kuraklık bekleniyor. Çok şiddetli fakat. bu biçimde anlık gelip geçen kuraklıklar değil. O niçinle bugün prestijiyle yeraltı suyu kaynaklarını daha dikkatli kullanarak, onları rezerv olarak saklayarak, geliştirerek barajlar, göletler, su depolama yapıları yaparak kuraklığa güçlü bitki ve hayvan cins çeşitleri geliştirerek bunların o bölgeye, o ülkeye adaptasyonlarını sağlamak hayli kıymetli. Bu bağlamda Ulusal Kuraklık Merkezi acilen kurulmalı ve bütün disiplinler ortası, bütün bilim alanlarındaki insanlarını, ehil insanları bir ortaya getirip onların özgür ortamda çalışmalarına ve devalar üretmelerine imkan sağlanmalıdır.” (DHA)