Radyoaktif İyot tedavisi (atom) ya da ı-131 tarama sintigrafisi Öncesi 15 gün periyodik düşük İyot İçerikli diyet

[Yasmin]

İyot tiroid hormonlarının üretiminde kullanıldığından bedene alınan iyodun kıymetli bir kısmı tiroid bezimiz ve tiroid bezinden köken alan kimi tümörler tarafınca tutulur. I-131 ile uygulanan radyoaktif iyot tedavisinin (atom tedavisi) tesir düzeneği bu temele dayanmaktadır. Operasyon daha sonrası olağan tiroid hücre kalıntıları ve tümör hücrelerinin içine alınan radyoaktif iyot, ışınım tesiri ile hücreleri yok eder.

Esas iyotlu tuz olmak üzere besinlerin içeriğinde bulunan iyot ile radyoaktif iyot tedavisinde kullanılan iyot-131 farklı moleküller olmalarına rağmen tiroid dokusu ve tümör hücreleri tarafınca ayırdedilemez. Bedenimiz radyoaktif olan ve olmayan iyodu birbirinden ayıramadığı için dokular her ikisini tıpkı seviyede yakalar. Bu durumda iki iyot tipi olağan tiroid dokusu ya da tümörlerinde tutulmak üzere birbiri ile yarışır. Kanda radyoaktif olmayan iyot seviyesi yüksek ve tiroid hücreleri ile kan havuzu iyoda doygun ise radyoaktif olan iyot gereğince tutulamayacak, bu durumda tedavi aktifliği azalacaktır. Radyoaktif iyodun hücre içine alınma oranının yüksek olması ve tedavi aktifliğinin artması için günlük diyetimizde radyoaktif olmayan iyot alımının olabildiğince kısıtlanması gerekir.

Euthyrox / Levatiron üzere uzun tesirli tiroid hormonu içeren ilaçların bir günlük dozunda tedavi için kullandığımız radyoaktif iyodun yaklaşık 10 katı kadar radyoaktif olmayan iyot bulunmaktadır. Kandaki ömürleri uzun olduğundan bu ilaçların tedaviden 4 hafta evvel bırakılması gerekmektedir. Tiromel isimli ilaçta bulunan tiroid hormonu daha kısa ömürlü olduğundan 15 gün müddet ile bırakılması kafidir.

Ülkemizde iyot eksikliğine bağlı hastalıkların önlenmesi için iyotlu sofra tuzu kullanılmaktadır. İyot kısıtlı diyet periyodunda birinci dikkat edilmesi gereken iyotsuz sofra tuzu kullanmaktır. Konutunuzda kendi hazırladığınız besinler haricinde tüm restoranlar ve konut dışı ortamlarda yiyeceğiniz besinlerin iyotlu tuz içereceğini unutmamalısınız. Emsal biçimde tüm hazır – işlenmiş besinler da yüksek iyot içerikli olacaktır. Biroldukca doğal besinin ise kendi yapısında iyot bulunmaktadır. Ekte yer alan diyet listesi en yüksek seviyede iyot içeren besinler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bu diyet, yalnızca radyoaktif iyot tedavisi ya da I-131 tarama sintigrafisindilk evvel 15 gün mühlet ile uygulanacaktır. hayatınızın bu süreksiz mühlet haricindeki periyotlarında muhakkak uygulanması gerekmemektedir.

Saç boyaları ve kına yüksek oranda iyot içermekte ve tesiri 6 hafta kadar sürmektedir. Bu niçinle hastalarımızın tiroid tümörü saptanmasından itibaren tedavi süreci tamamlanana kadar saçlarını boyamamaları gerekmektedir.

Sağlıklı günler dilerim.

Prof. Dr. Özgür ÖMÜR

BESİN KÜMESİ	YASAK OLANLAR !!!	YASAK OLMAYANLAR
TEMEL BESİNLER TAHILLAR	İyotlu tuz (kaya tuzu, kalın tuz, himalaya tuzu vb dahil) Konut salçası ve hazır salçalar Yumurta sarısı Tüm konserve – hazır / işlenmiş – paketli besinler Turşu, zeytin vb hazır alınan ya da iyotlu tuzla yapılmış besinler Tüm hazır ekmek ve unlu eserler İşlenmiş kutulanmış tahıllar Tüm hazır krakerler, patates cipsleri, bisküvi vb eserler Yumurtalı makarnalar (tüm hazır makarnalar) Tuzlu çerezler, kavrulmuş çerezler	İyotsuz tuz (paketinde iyotsuz ibaresi bulunan sofra tuzu) Meskende iyotsuz tuz ya da tuzsuz olarak hazırlanmış, yumurta sarısı içermeyen ekmek ve unlu eserler Yumurta beyazı Katkısız ve kollayıcı husus içermeyen pirinç patlağı, yulaf üzere kahvaltılıklar Bulgur, buğday Yumurta içermeyen, konutta iyotsuz tuzla hazırlanmış makarna, erişte Tuzsuz, kavrulmamış badem, fındık, ceviz Şeker Fasülye ve bakla haricindeki kuru baklagiller
ET ve ET ESERLERİ	Tüm deniz balıkları ve deniz eserleri Tüm işlenmiş, hazır et eserleri Kurutulmuş et, pastırma, sucuk, salam üzere şarküteri eserleri Tüm konserve et eserleri Karaciğer ve öteki organ etleri	Taze dane ve koyun eti Taze tavuk ve hindi eti Tatlı su balıkları (emin olunmadığı sürece tüketilmesi önerilmez)
MEYVELER	Vişne, kızılcık, böğürtlen, karadut, çilek, yaban mersini ve nar üzere kırmızı pigmentli meyveler ile reçelleri Muz Kuru meyveler Konserve – işlenmiş meyveler Hazır meyve suları Meyve çayları	Öteki taze meyveler Konutta hazırlanmış taze meyve suları
SEBZELER	Lahana, şalgam, karnabahar, turp, brokoli Patates kabuğui kırmızı biber Ispanak, pazı, ısırgan otu, arapsaçı vb otlar Kereviz – kereviz sapı Taze – kuru fasulye, soya fasulyesi ve bakla Tüm konserve zerzevat ve hazır çorbalar Tüm turşular, salamuralar Katkı hususu içeren kavanoz sebzeler Hazır dondurulmuş patatesler	Kabuğu soyulmuş taze patates Domates, marul, yeşil biber Öbür taze sebzeler Tuzsuz dondurulmuş sebzeler
SÜT ve SÜT ESERLERİ	Tüm süt ve süt eserleri Peynir, süt, yoğurt, margarin, tereyağı, krema, dondurma, puding vb sütlü tatlılar, fazla ölçüde sütlü çikolata	YOK
YAĞ ve SOSLAR	Tereyağı, margarin Mayonez Ketçap, hazır domates sos ve püreleri, salçalar Soya sosu Tüm hazır salata sosları E127 katkı unsuru içeren hazır besinler	Zeytinyağı, çiçek yağı ve başka bitki yağları Limon, meskende hazırlanmış salata sosları (iyotsuz tuz ile) Kollayıcı husus içermeyen ve karışım halinde olmayan baharatlar
İÇECEKLER	Sodyum ve iyot içeren sodalar Hazır soğuk çaylar Renkli – esirgeyici husus içeren kola, gazoz, meyve suları Renkli poşet çaylar, meyve çayları	Günde 3 fincanı geçmeyecek biçimde siyah çay, kahve Bitki çayları (yeşil çay, ıhlamur vb) Taze sıkılmış meyve suları Renklendirici içermeyen gazozlar Sodyum ve iyot içermeyen maden suyu
İLAÇLAR	Euthyrox, levatiron, tiromel üzere tiroid hormonu içeren tüm ilaçlar Baticon ve başka iyot içeren antiseptikler Öksürük şurupları Multivitaminler Amiodaron içeren antiaritmikler	Öbür ilaçlar