1924’ten 2024’e Olimpik Paris’e bir bakış: Bir asır ortadan daha sonra

semaver

New member
Paris daha evvel iki kere olimpiyatlara mesken sahipliği yaptı. Fransa’nın ayrıyeten üç defa kış olimpiyatları düzenlediğini biliyoruz. Lakin epey uzun müddettir yaz olimpiyatları Fransa tarafına uğramamıştı. Ta Paris 1924’ten beri… Kış olimpiyatları da güzeldir hoştur lakin yaz oyunlarının büyüklüğü ve havası bir oburdur olağan olarak.

1992, 2008 ve 2012 adaylıklarında başarısız olan Paris kenti vazgeçmedi ve dördüncü adaylık evrakında Memleketler arası Olimpiyat Komitesi (IOC) üyelerini ikna etmeyi başardı, 2024’ün mesken sahipliğini kapıverdi. Tesadüf bu ya 2024 beraberinde, Paris 1924 Olimpiyatları’nın da tam yüzüncü yıldönümüne denk geliyor. Gelin ortadan geçen bir asırda hem Paris’te hem olimpiyatlarda neler değişmiş bir bakalım. Fransa’nın başşehri Paris 1900’de ikinci olimpiyatlara konut sahipliği yapmış fakat sportif müsabakalar birebir tarihlerde düzenlenen Dünya Fuarı keşmekeşinin ortasında kaybolup gitmişti. Bu sebeple, çağdaş olimpik hareketin kurucusu kabul edilen ve 1894’ten beri de IOC’nin başkanlığını yürüten Pierre Coubertin Paris’in tekrar olimpiyat düzenlemesini istemiyordu. Buna rağmen, Fransa Olimpiyat Komitesi evvel Coubertin’i ikna etti, çabucak sonrasında da IOC’nin 1921’de Lozan’daki genel şurasında Barselona, Prag, Roma, Lyon ve bilhassa Amsterdam ile Los Angeles üzere iki favori rakip kent içinden sıyrılıp mesken sahibi seçilmeyi başardı.

Tabii bugünden Paris 1924’e bakınca rastgele bir sporseveri şaşırtacak biroldukça bahis var. örneğin katılan ülke sayısı… bundan evvelki olimpiyatlarda boykotlu olan 1. Dünya Savaşı’nın mağlup ülkeleri Avusturya, Bulgaristan, Macaristan ve Türkiye, oyunlara dönmüştü dönmesine lakin bir daha de ülke sayısı 45’ti. Hatta, Çin’i temsil eden tenisçilerin çekilmesiyle bu sayı 44’e düşecekti. Paris 2024’e katılması beklenen 206 ülkeden epey daha düşük bir sayı bu. aslına bakarsan kıtalara bakılırsa dağılıma bakınca bu durumu daha rahat anlayabiliyoruz. Afrika’dan yalnızca Güney Afrika ve Mısır, Asya’dan da yalnızca Filipinler, Hindistan ve Japonya sportmen gönderebilmişti 1924’te. Bunun en büyük niçini o tarihte sömürge imparatorluklarının epeyce geniş topraklardaki hâkimiyetinin yüzünden bağımsız ülke sayısının azlığıydı. Keza 1924’teki spor kolu ve toplam sportmen sayıları da çağdaş dönemdekilerden epeyce farklıydı. O yıl Paris’te üç hafta boyunca yalnızca 135’i bayan 3089 sportmen yarışmıştı. 2024’teyse bu sayının yarısı bayan yarısı erkek olmak üzere toplam 10.500’e ulaşacağını iddia ediyoruz. özetlemek gerekirsesı, 100 yılda toplam atlet sayısının üç katına çıktığını ve bayan atletlerin bu toplam ortasındaki hissesinin yüzde beşten yüzde 50’ye yükseldiğini söyleyebiliriz.

Spor kollarına gelince olimpiyatların kimi temel kolları olağan olarak 1924’te de mevcuttu: Atletizm, bisiklet, güreş, halter, jimnastik, yüzme… Buna karşılık bu biçimdeki 17 spor kolu içinde futbol haricindeki ekip sporları olan basketbol, hentbol, hokey ve voleybol çabucak hemen olimpik programa dahil edilmemişti. Kimilerinin dahil edilmesi için de on yıllar geçmesi gerekecekti. Keza Uzakdoğu kökenli gayret sporları judo ve tekvando çabucak hemen olimpiyatlardan epeyce uzaktı. Triatlon, kaykay, tırmanma, sörf üzere ekstrem sporların ismi sanı bile çabucak hemen duyulmamıştı 1924’te.

2024’te ise eklenenler ve çıkanlarla birlikte tam 32 spor kolundaki 329 başka müsabakada madalya kovalayacak sportmenler. Yalnızca su sporlarında 49 ve atletizmde 48 farklı müsabaka yapılacak. Grup sporlarında 16 altın madalya sahibini bulacak. Buna karşılık 1924’te resmi programda yer alan polonun bugün esamesi okunmuyor. Ragbinin yerini yedili ragbi aldı. olağan olarak olimpiyatların iktisadı de ortadan geçen bir asırda fazlaca değişti.

MALIYETİ 6.5 MİLYAR AVRO

Paris 1924’ün resmi raporundan aktarırsak, bu biçimdeın parasıyla 30 milyon Frank’lık (1.5 milyon dolar) bir bütçe oluşturulmuş. Bunun 20 milyonu merkezi bütçeden, 10 milyonu ise Paris Belediyesi’nden temin edilmiş. Belediyenin harcamalara katılmaya hiç istekli olmadığını, bu sebeple 45 bin kişilik olimpiyat stadının kentin haricindeki Colombes semtine inşa edildiğini hatırlatalım. aslına bakarsan yarışların büyük kısmı de kent ortasındaki değil de haricindeki tesislerde yapılmıştı. Paris 2024’ün bütçesiyse 100 yıl evvelkinden kat bekat fazla. Yakın devirdeki benzerlerinden düşük olmakla birlikte bu olimpiyatların Fransa’ya maliyetinin 6.5 milyar Avro’yu bulması bekleniyor. Bir asır öncedenki mevkidaşı burun kıvırmış ya da pek istekli davranmamış olabilir ancak yıllardır olimpiyatları Paris’e getirmek için en az Fransız devleti kadar yanıp tutuşan bir belediye lideri var. Bunun da tesiriyle olsa Paris’le adeta bütünleşen bir olimpiyat planı yapıldı 2024 için. Hatta açılışı merasimi birinci kere bir stadyumda değil de Seine Irmağı üzerinde yapılacak. Paris’in Champs-de-Mars, Champs Elysées, Invalides Meydanı üzere sembol yerleri ya da Roland Garros, Bercy, Parc des Princes Stadı üzere tarihi tesisleri bu defa biroldukca yarışa mesken sahipliği yapacak.

“OLİMPİYAT KÖYÜ” KONSEPTİ

Şimdiye kadar 1924 ile 2024 içindeki farkları saydık. Bir de benzerliklere değinelim. örneğin olimpiyatların kalbi nerede atar? Natürel ki atletlerin ve dayanak takımlarının iki hafta boyunca yaşadığı olimpiyat köyünde. Hatta bu sportmenler ve nazaranvliler haricindekiler içeri giremediği için bu köye ait kaç kıssalara anlatılır. “Olimpiyat köyü” konsepti ise birinci sefer hayata Paris 1924’te geçirilmişti. Colombes’taki Olimpik Stadyum’un çabucak yakınındaki köy, atletlerin barınması için inşa edilmiş tahta barakalardan oluşuyordu. Köyde üç öğün hizmet veren bir yemekhanenin yanı sıra kuaför, döviz ofisi, postane, gazete bayisi, çamaşırhane ve emanet ofisi de bulunuyordu. Bir benzerliği de gazetecilerin oyunlara göstediği ilgide nazaranbiliyoruz. Bugün bilhassa televizyon ve dijital yayıncılık niçiniyle dev bir medya ordusu nazaranv alıyor olimpiyatlar sırasında. Alışılmış 1924’te bırakın interneti ya da televizyonu yayıncılığını, nizamlı radyo yayınları bile son derece sonluydu. tıpkı vakitte olimpiyatlardaki yarışları ülkelerine aktarmak için tam 724 gazeteci akredite olmuştu. Bunların 685’i şahsen Paris’e gelip yarışları yerinde izledi.

Son olarak bu 685 gazetecinin beşinin de Türkiye’den gittiğini hatırlatalım Tevhid-i-Efkar’dan Burhaneddin Beyefendi, Tanin spor mecmuasından A. Lacroix, La Gazette’ten F. Obradoviç, Joğovurti Tsayn’dan J. Yağmuryan ve Cumhuriyet’ten Selim Sırrı Beyefendi…