Merkezi idarenin iç borcunda sabit faizli stokun hissesi azalırken, değişken ve TÜFE’ye endeksli borçlarda sert yükseliş devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın datalarına göre Mart itibariyle merkezi idarenin toplam iç borcu 1 trilyon 483 milyar liraya yükseldi. Bunun 740 milyar TL’si sabit faizli araçlardan, 743 milyar TL’si değişken ve TÜFE’ye endeksli araçlardan oluştu. bu biçimdelikle 2010’dan bu yana birinci defa sabit faizli borcun hissesi %50’nin altına indi.Değişken faizli kısmın %50’nin üzerine çıkmış olması, Hazine’nin borç yükü üzerinde riskler yaratırken faiz basıkısı da oluşturmakta.
Türk Lirası cinsi borçlanmada sabit faizle borçlanma oranı daha da düşük. Hazine datalarına bakılırsa 1 trilyon lirayı aşan TL borç stokunun yalnızca yüzde 44’ü sabit faizli. Mart ayında Döviz dahil 3 trilyon liranın üzerine toplam borç ortasındaki sabit faizli Türk Lirası borçlanmanın hissesi da %15’in altında.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün yayımladığı bilgilere nazaran, 2021 yılı Ağustos ayı sonunda 722 milyar TL olan iç borçlar için ilerideki ödenecek faizlerin toplamı, Mart 2022’de 1 trilyon 743 milyar TL’ye yükseldi ve birinci sefer iç borç stokunu aşmış oldu.
bu biçimdece, Hazine’nin vatandaşlardan toplayacağı vergilerle ödeyeceği faiz yükü, yalnızca 7 ayda 1 trilyon 21 milyar TL artmış oldu.
Temel sebebi enflasyona endeksli tahviller
Tecrübeli bankacı Kerim Rota, bu artışın en değerli niçininin, bankaların sahipliğinde olan enflasyona endeksli tahvillerin yarattığı faiz yükü olduğunu söylemiş oldu.
TCMB siyaset faizini %19’dan %14’e indirirken, TÜİK’in deklare ettiğı tüketici enflasyonu da %19,25’ten %61,14’e yükseldi. Bu yükseliş, yalnızca sabit faizli tahvil faizlerini değil, enflasyona endeksli tahviller için ödenecek faiz yükünün de süratle tırmanmasına niye oldu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş öncesinde Haziran 2018’de 348 milyar TL olan Hazine’nin iç borç faiz yükü, ortadan geçen dört yıldan kısa müddette beşe katlanmış oldu.
Kelam konusu dört yılda, merkezi idare borç stoku da 970 milyar TL’den 3 trilyon 109 milyar TL’ye yükseldi.
Borç Stoku ortasında görünmüyor
Martta 1 trilyon 483 milyar TL’ye ulaşan merkezi idare iç borç stoku ortasında enflasyona endeksli tahvil stoku 368 milyar TL düzeyinde bulunuyor. Toplam iç borç stoku ortasında enflasyona endeksli tahviller, yüzde 24,8’lik hisseye sahip lakin bu tahvillerin yarattığı faiz yükü, buz dağının görünmeyen kısmını oluşturuyor.
Gelecek Partisi Ekonomiden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı da olan Rota, muhasebe tekniğiyle enflasyona endeksli tahvil faizi riskinin nasıl gizlendiğini şu örnekle anlatıyor:
“Mayıs 2021’de 100 TL’ye ihraç edilmiş olan 10 yıl vadeli enflasyona endeksli tahvilin fiyatı, Mayıs 2031’e kadar yıllık yüzde 20 enflasyon olması durumunda, vadeden bir gün evvel 832 TL’ye yükselmiş olacak. O güne kadar da borç stokunda bu tahvile ilişkin borç yalnızca 100 TL olarak görünecek. Vade günü geldiğinde Hazine yatırımcıya 100 TL anapara ve 732 TL enflasyon farkı ödeyecek.”
Bankalara yarıyor
Bankaların net devir kârı yılın birinci iki ayında yüzde 323’lük sıra dışı artışla 9,2 milyar TL’den 39 milyar TL’ye yükselirken, bu artışta enflasyona endeksli tahvillerin rolü öne çıkmıştı.
Birinci faktörün, bankaların yüksek faiz marjına sahip olmaları olduğuna işaret eden bankacılar, Merkez Bankası’nın siyaset faizinin yüzde 14 olduğuna ve bankaların yüzde 16-17 ile TL mevduat toplayıp yüzde 25’in üzerinde faizle kredi verdiğine dikkat çekmişti.
Bankaların kâr artışında işaret edilen ikinci temel faktör, enflasyonla birlikte Hazine’ye verdikleri borç karşılığında aldıkları faizlerin de süratle artması olmuştu.
Enflasyondaki artışla bir arada bankaların son devirde tartı verdiği enflasyona endeksli tahvillerin getirileri artıyor.
Hakikaten, bankaların menkul kıymetlerden aldığı faiz geçen yılın birinci iki ayında 15,6 milyar TL iken, bu sene tıpkı periyotta 41,4 milyar TL’ye yükselmişti.
Rota, bankaların yazdıkları faiz gelirinin neredeyse hepsinin çabucak hemen tahsil edilmemiş faizlerden oluştuğuna işaret ediyor.
Sözcü, Hazine Maliye Bakanlığı
Türk Lirası cinsi borçlanmada sabit faizle borçlanma oranı daha da düşük. Hazine datalarına bakılırsa 1 trilyon lirayı aşan TL borç stokunun yalnızca yüzde 44’ü sabit faizli. Mart ayında Döviz dahil 3 trilyon liranın üzerine toplam borç ortasındaki sabit faizli Türk Lirası borçlanmanın hissesi da %15’in altında.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün yayımladığı bilgilere nazaran, 2021 yılı Ağustos ayı sonunda 722 milyar TL olan iç borçlar için ilerideki ödenecek faizlerin toplamı, Mart 2022’de 1 trilyon 743 milyar TL’ye yükseldi ve birinci sefer iç borç stokunu aşmış oldu.
bu biçimdece, Hazine’nin vatandaşlardan toplayacağı vergilerle ödeyeceği faiz yükü, yalnızca 7 ayda 1 trilyon 21 milyar TL artmış oldu.
Temel sebebi enflasyona endeksli tahviller
Tecrübeli bankacı Kerim Rota, bu artışın en değerli niçininin, bankaların sahipliğinde olan enflasyona endeksli tahvillerin yarattığı faiz yükü olduğunu söylemiş oldu.
TCMB siyaset faizini %19’dan %14’e indirirken, TÜİK’in deklare ettiğı tüketici enflasyonu da %19,25’ten %61,14’e yükseldi. Bu yükseliş, yalnızca sabit faizli tahvil faizlerini değil, enflasyona endeksli tahviller için ödenecek faiz yükünün de süratle tırmanmasına niye oldu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş öncesinde Haziran 2018’de 348 milyar TL olan Hazine’nin iç borç faiz yükü, ortadan geçen dört yıldan kısa müddette beşe katlanmış oldu.
Kelam konusu dört yılda, merkezi idare borç stoku da 970 milyar TL’den 3 trilyon 109 milyar TL’ye yükseldi.
Borç Stoku ortasında görünmüyor
Martta 1 trilyon 483 milyar TL’ye ulaşan merkezi idare iç borç stoku ortasında enflasyona endeksli tahvil stoku 368 milyar TL düzeyinde bulunuyor. Toplam iç borç stoku ortasında enflasyona endeksli tahviller, yüzde 24,8’lik hisseye sahip lakin bu tahvillerin yarattığı faiz yükü, buz dağının görünmeyen kısmını oluşturuyor.
Gelecek Partisi Ekonomiden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı da olan Rota, muhasebe tekniğiyle enflasyona endeksli tahvil faizi riskinin nasıl gizlendiğini şu örnekle anlatıyor:
“Mayıs 2021’de 100 TL’ye ihraç edilmiş olan 10 yıl vadeli enflasyona endeksli tahvilin fiyatı, Mayıs 2031’e kadar yıllık yüzde 20 enflasyon olması durumunda, vadeden bir gün evvel 832 TL’ye yükselmiş olacak. O güne kadar da borç stokunda bu tahvile ilişkin borç yalnızca 100 TL olarak görünecek. Vade günü geldiğinde Hazine yatırımcıya 100 TL anapara ve 732 TL enflasyon farkı ödeyecek.”
Bankalara yarıyor
Bankaların net devir kârı yılın birinci iki ayında yüzde 323’lük sıra dışı artışla 9,2 milyar TL’den 39 milyar TL’ye yükselirken, bu artışta enflasyona endeksli tahvillerin rolü öne çıkmıştı.
Birinci faktörün, bankaların yüksek faiz marjına sahip olmaları olduğuna işaret eden bankacılar, Merkez Bankası’nın siyaset faizinin yüzde 14 olduğuna ve bankaların yüzde 16-17 ile TL mevduat toplayıp yüzde 25’in üzerinde faizle kredi verdiğine dikkat çekmişti.
Bankaların kâr artışında işaret edilen ikinci temel faktör, enflasyonla birlikte Hazine’ye verdikleri borç karşılığında aldıkları faizlerin de süratle artması olmuştu.
Enflasyondaki artışla bir arada bankaların son devirde tartı verdiği enflasyona endeksli tahvillerin getirileri artıyor.
Hakikaten, bankaların menkul kıymetlerden aldığı faiz geçen yılın birinci iki ayında 15,6 milyar TL iken, bu sene tıpkı periyotta 41,4 milyar TL’ye yükselmişti.
Rota, bankaların yazdıkları faiz gelirinin neredeyse hepsinin çabucak hemen tahsil edilmemiş faizlerden oluştuğuna işaret ediyor.
Sözcü, Hazine Maliye Bakanlığı