Boğazda akıntı hissi, daima boğaz temizleme ve epey sık yutkunma muhtaçlığına sebep olan geniz akıntısı toplumda sık karşılaşan rahatsızlıklar içinde yer alıyor. Geniz akıntısı sıklıkla burnun yapısal sorunları, üst teneffüs yolları enfeksiyonları ve alerjik hastalıklar kararı meydana geliyor. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Şenol Çomoğlu, geniz akıntısı ve tedavi formları hakkına bilgi verdi.
Geniz akıntısı, boğazda mukus birikimi ya da mukusun genizden yutak kısmına yani boğaza gerçek akıyor olma hissidir. Olağanda burun içi ve sinüsler “mukoza” denilen bir doku ile döşelidir. Mukoza ortasındaki küçük salgı hücreleri günde toplam 1-2 litre ince “mukus” üretirler. Mukoza üstündeki tüysü hücreler ise bu ince mukusu ritmik olarak belirli bir istikamette geriye yanlışsız geniz bölgesine iterler. Bu mukus yutkunma sırasında yutulur ve bu durumun farkına varılmaz. Bu mukus üretim ve hareket sistemi “mukosilyer klirens” olarak isimlendirilir. Sinüslerin ve solunan havanın nemlenmesi, temizlenmesi, solunan havanın filtrelenmesi, yabancı cisimlerin tutulması, enfeksiyonun önlenmesi üzere biroldukca fonksiyonu yerine getirmektedir.
Geniz akıntısın biroldukca sebebi bulunuyor
“Mukosilyer klirens” düzeneğinin rastgele bir sebeple düzgün çalışmaması ya da mukus üretimindeki olağandışı artışa yol açan durumlar geniz akıntısına yol açabilir.
Geniz akıntısına niye olan birtakım durumlar şunlardır;
Geniz akıntısının belirtilerihastadan hastaya farklı yoğunluk ve çeşitlilikte görülebilir. Yalnızca akıntı hissi olan hastaların birçoğunda bu belirtilerin hiç birinin olmadığı ya da bu belirtilerin farklı biroldukça hastalığın ortak belirtisi olabileceği de unutulmamalıdır. En sık karşılaşılan belirtiler;
Geniz akıntısında tedavi sebebe yönelik yapılır. Bakteriyel sinüzitlerde tedavi uygun antibiyotik, burun yıkama uygulamaları ve spreyler ile yapılmaktadır. Kronik sinüzitlerde endoskopik cerrahi ile sinüslerin temizlenmesi birden fazla vakit tedavinin bir kesimidir. Alerji kelam konusu olduğunda alerjenden uzak kalmak, topikal steroid spreyler ve yeni jenerasyon antihistaminikler tedavi seçenekleri içindedır. Geniz akıntısı niçini gastroözefageal reflü ise yüksek yastık kullanılması, yatmadan evvel yemek yenmemesi, kahve ve alkol tüketiminin azaltılması ve kimi vakit antiasit ya da mide esirgeyici üzere ilaçların kullanılması önerilir.
Septum deviasyonu, konka büyümesi, polip, septum perforasyonu üzere burun ortasında yapısal bir sorundan dolayı oluyorsa cerrahi olarak tedavi edilebilmektedir. Geniz akıntısının altta yatan sebebinin saptanamaması ender değildir ve bu durum çoklukla ileri yaş kümesinde kelam konusudur. bu biçimde durumlarda bir mahzur yoksa hastaların sıvı alımını artırmaları (günde sekiz bardak su), mukus inceltici ilaçlar kullanmaları ve burun yıkaması yapmaları önerilmektedir.
Geniz akıntısına karşı bu tedbirleri alın
Geniz akıntısı, boğazda mukus birikimi ya da mukusun genizden yutak kısmına yani boğaza gerçek akıyor olma hissidir. Olağanda burun içi ve sinüsler “mukoza” denilen bir doku ile döşelidir. Mukoza ortasındaki küçük salgı hücreleri günde toplam 1-2 litre ince “mukus” üretirler. Mukoza üstündeki tüysü hücreler ise bu ince mukusu ritmik olarak belirli bir istikamette geriye yanlışsız geniz bölgesine iterler. Bu mukus yutkunma sırasında yutulur ve bu durumun farkına varılmaz. Bu mukus üretim ve hareket sistemi “mukosilyer klirens” olarak isimlendirilir. Sinüslerin ve solunan havanın nemlenmesi, temizlenmesi, solunan havanın filtrelenmesi, yabancı cisimlerin tutulması, enfeksiyonun önlenmesi üzere biroldukca fonksiyonu yerine getirmektedir.
Geniz akıntısın biroldukca sebebi bulunuyor
“Mukosilyer klirens” düzeneğinin rastgele bir sebeple düzgün çalışmaması ya da mukus üretimindeki olağandışı artışa yol açan durumlar geniz akıntısına yol açabilir.
Geniz akıntısına niye olan birtakım durumlar şunlardır;
- Burnun yapısal sorunları
- Soğuk algınlığı yahut grip (üst teneffüs yolu virüsleri)
- Alerjik rinit (saman nezlesi)
- Sıcak ya da baharatlı yemekler
- Gebelik
- İlaçlar (genellikle doğum denetim hapları yahut hipertansiyon ilaçları)
- Süt eserleri alerjisi üzere birtakım besin alerjileri
- Sigara dumanı
- Endüstriyel kirleticiler
- Egzos dumanı
- İleri yaş
- Vazomotor rinit (genelde ileri yaşta görülen burun salgı üretiminde düzenleme bozukluğu)
- Gastroözefageal reflü
- Öbür yutma bozuklukları
Geniz akıntısının belirtilerihastadan hastaya farklı yoğunluk ve çeşitlilikte görülebilir. Yalnızca akıntı hissi olan hastaların birçoğunda bu belirtilerin hiç birinin olmadığı ya da bu belirtilerin farklı biroldukça hastalığın ortak belirtisi olabileceği de unutulmamalıdır. En sık karşılaşılan belirtiler;
- Boğazda akıntı, tahriş hissi ve ağrı
- Çok sık yutkunma muhtaçlığı
- Daima boğaz temizleme
- Pürüzlü ses
- Boğazda yumru hissi
- Öksürük (genellikle iki aydan uzun süren)
Geniz akıntısında tedavi sebebe yönelik yapılır. Bakteriyel sinüzitlerde tedavi uygun antibiyotik, burun yıkama uygulamaları ve spreyler ile yapılmaktadır. Kronik sinüzitlerde endoskopik cerrahi ile sinüslerin temizlenmesi birden fazla vakit tedavinin bir kesimidir. Alerji kelam konusu olduğunda alerjenden uzak kalmak, topikal steroid spreyler ve yeni jenerasyon antihistaminikler tedavi seçenekleri içindedır. Geniz akıntısı niçini gastroözefageal reflü ise yüksek yastık kullanılması, yatmadan evvel yemek yenmemesi, kahve ve alkol tüketiminin azaltılması ve kimi vakit antiasit ya da mide esirgeyici üzere ilaçların kullanılması önerilir.
Septum deviasyonu, konka büyümesi, polip, septum perforasyonu üzere burun ortasında yapısal bir sorundan dolayı oluyorsa cerrahi olarak tedavi edilebilmektedir. Geniz akıntısının altta yatan sebebinin saptanamaması ender değildir ve bu durum çoklukla ileri yaş kümesinde kelam konusudur. bu biçimde durumlarda bir mahzur yoksa hastaların sıvı alımını artırmaları (günde sekiz bardak su), mukus inceltici ilaçlar kullanmaları ve burun yıkaması yapmaları önerilmektedir.
Geniz akıntısına karşı bu tedbirleri alın
- Meskeninizde ya da iş yerinizde hava nemini artırmak için soğuk bir buharlı nemlendirici yahut buharlaştırıcı kullanın.
- Sıvı tüketimini artırın. Bu teneffüs yollarının nemlenmesini sağlayacak, mukusu inceltecektir.
- Kahve tüketimi ve alkol alımı üzere sıvı kaybettiren alışkanlıklarınızı azaltın.
- Kuru ve soğuk havalara uzun mühlet maruz kalmayın.
- Faal ya da pasif sigara kullanıcısı olmayın.
- Sabah meskenden çıkmadan ve gece yatmadan evvel en az günde 2 defa olmak üzere deniz suyu spreyi ile burun paklığı yapın.
- Bildiğiniz bir alerjiniz var ise alerjenlerden uzak durun ve uygun alerji tedavisi için hekiminize başvurun.