Gazete Duvar’dan Sinan Saygılı ile bir sohbet gerçekleştiren ekonomist ve köşe müellifi Dr Murat Kubilay, yeni bir döviz şokunun ufukta gözüktüğünü söylemiş oldu. Murat Kubilay, “Bu iş tehlikeli yerlere kadar gelecek, evvelkilerden epeyce daha farklı olacak. Finansal sistem de sarsılacak” yorumunu yaptı. Dr Kubilay’a bakılırsa, Merkez Bankası rezervinde satılabilir seviyede 10-15 milyar dolar üzere bir para kaldı.
Söyleşiden kritik paragraflar şu biçimde:
Döviz nereye koşuyor?
aslına bakarsanız dolar kuru 15 liraya ulaştıktan daha sonra iktisat idaresinin yavaş yavaş satıştan vazgeçip kuru özgür bırakması, eldeki satabileceği alanın daralmasını görmesi ve bunun fazlaca daha tehlikeli yerlere geleceğini fark etmesiydi. Yani Türkiye’nin dış borç (441 milyar dolar) ve ithalat yükümlülüklerini ödemekte kasvet yaşayabileceğini görüp çekilmesiyle gerçekleşti son hareketlilik.
Muhtemelen farklı bir seviyede yinedan dolar kurunu sabitlemek isteyeceklerdir, o baskıyı, en azından 1 lira gevşeterek (yeni barajın 16 lira düzeyine yükseltilmesi) çözebileceklerini düşünüyorlardır lakin döviz açığının niçinleri daha yapısal olduğu için bu da kalıcı başarılı olmayacaktır. Bu noktada, seviyeyi (dolar kuru) ne kadar aşağıda yaparlarsa ömrü o kadar kısa olacak, lakin daha yukarlardaki bir sayısı savunma çizgisi üzere seçerlerse süreci bir süre daha götürebilirler.
BİR KUR ŞOKU DAHA MUHTEMELEN YAŞAYACAĞIZ
Öte yandan Ukrayna savaşının yarattığı bilhassa büyük ithalat artışı, artı global merkez bankalarının son 40 yılın en yüksek enflasyonuna daha agresif biçimde karşılık verme istekleri, Türkiye’nin bu türlü yapay siyasetlerle süreci bir yıl daha götürmesini engellemiş oldu. Kur artışlarının üzerine bir daha bir kur şoku da muhtemelen yaşayacağız. Şu anda kur şoku yaşamadığımız, yalnızca dövizdeki arz-talep istikrarından ötürü doların yavaşça hafifçe arttığı biçiminde kıymetlendirmek gerekiyor. Lakin geçen yıl kasım, aralık aylarında yaşadığımıza misal bir durum önümüzdeki haftalarda gerçekleşebilir.
Ha bu ortada Merkez Bankası Para Siyaseti Kurulu’nun toplantıları da var, burada telafi edici birtakım geri adımlar atılırsa, daha müspet bir durum gerçekleşebilir.
Bu adımlar ne olabilir?
Bu saatten daha sonra ya daha olağan siyasetlere geçiş ya da sermayenin serbestisini daha engelleyici siyasetler tercih edilecek. Yahut dışarıdan döviz kaynağı bulunacaktır. Ama uzun senelerdan beri işte Körfez bölgesinden, Uzakdoğu’dan hayli paraların geleceğine dair daima kent efsaneleri çıkar lakin bunlar hiç gerçekleşmedi. Kolay kolay da ikili mutabakatlar Türkiye’nin gereksinimini karşılayacak seviyede olmayacaktır. ötürüsıyla da belirli bir yerden daha sonra yeniden tıkanma olacak ve yeni bir şok yaşayacak üzereyiz.
MERKEZ BANKASI’NIN SATILABİLİR SEVİYEDE 10-15 MİLYAR DOLARI KALDI
Merkez Bankası’nın artık dövizi baskılayacak rezervinin de tükenme noktasına geldiği tartışmaları üzerine
Merkez Bankası rezervinde satılabilir seviyede 10-15 milyar dolar üzere bir para kaldı. Öte yandan turizm gelirlerinin bir kısmı da önden geliyor, yani onlara karşın durumun bu olması, muhtemelen bu parayı da çabucak 15 lira düzeyinde heba etmeyelim, ileride daha sıkıntı günler için saklayalım demelerine niye oldu. esasen Merkez Bankası turizmden gelen paranın bir kısmını sattı bile. ötürüsıyla o kaynak da düşünülenden daha erken tükeniyor. bir daha bir süre daha bunu öteleyebilir iktidar lakin önünde sonunda kaçınılmaz durum gerçekleşecek. Bu iş tehlikeli yerlere kadar gelecek, evvelkilerden hayli daha farklı olacak. Yalnızca enflasyon değil, finansal sistem de sarsılacak.
Özetle, bu kadar daima açık veren bir iktisadın esasen taşıma suyla değirmeni döndürmesi sağlanamaz.
Sermaye denetimi tartışmalarına ait
Bunun üzerine fazla yorum yapmak istemiyorum, sermaye serbestisi daha da kısıtlanabilir diyebilirim.
Bankacılar Enflasyon Endeksli Bonodan Ürküyor!
Dr. Artunç Kocabalkan – İhtilal Akyıl – Prof. Dr. Burak Arzova: Piyasa istim üstünde
Emre Balıca: Pembe gözlüklerle birinci ona
Söyleşiden kritik paragraflar şu biçimde:
Döviz nereye koşuyor?
aslına bakarsanız dolar kuru 15 liraya ulaştıktan daha sonra iktisat idaresinin yavaş yavaş satıştan vazgeçip kuru özgür bırakması, eldeki satabileceği alanın daralmasını görmesi ve bunun fazlaca daha tehlikeli yerlere geleceğini fark etmesiydi. Yani Türkiye’nin dış borç (441 milyar dolar) ve ithalat yükümlülüklerini ödemekte kasvet yaşayabileceğini görüp çekilmesiyle gerçekleşti son hareketlilik.
Muhtemelen farklı bir seviyede yinedan dolar kurunu sabitlemek isteyeceklerdir, o baskıyı, en azından 1 lira gevşeterek (yeni barajın 16 lira düzeyine yükseltilmesi) çözebileceklerini düşünüyorlardır lakin döviz açığının niçinleri daha yapısal olduğu için bu da kalıcı başarılı olmayacaktır. Bu noktada, seviyeyi (dolar kuru) ne kadar aşağıda yaparlarsa ömrü o kadar kısa olacak, lakin daha yukarlardaki bir sayısı savunma çizgisi üzere seçerlerse süreci bir süre daha götürebilirler.
BİR KUR ŞOKU DAHA MUHTEMELEN YAŞAYACAĞIZ
Öte yandan Ukrayna savaşının yarattığı bilhassa büyük ithalat artışı, artı global merkez bankalarının son 40 yılın en yüksek enflasyonuna daha agresif biçimde karşılık verme istekleri, Türkiye’nin bu türlü yapay siyasetlerle süreci bir yıl daha götürmesini engellemiş oldu. Kur artışlarının üzerine bir daha bir kur şoku da muhtemelen yaşayacağız. Şu anda kur şoku yaşamadığımız, yalnızca dövizdeki arz-talep istikrarından ötürü doların yavaşça hafifçe arttığı biçiminde kıymetlendirmek gerekiyor. Lakin geçen yıl kasım, aralık aylarında yaşadığımıza misal bir durum önümüzdeki haftalarda gerçekleşebilir.
Ha bu ortada Merkez Bankası Para Siyaseti Kurulu’nun toplantıları da var, burada telafi edici birtakım geri adımlar atılırsa, daha müspet bir durum gerçekleşebilir.
Bu adımlar ne olabilir?
Bu saatten daha sonra ya daha olağan siyasetlere geçiş ya da sermayenin serbestisini daha engelleyici siyasetler tercih edilecek. Yahut dışarıdan döviz kaynağı bulunacaktır. Ama uzun senelerdan beri işte Körfez bölgesinden, Uzakdoğu’dan hayli paraların geleceğine dair daima kent efsaneleri çıkar lakin bunlar hiç gerçekleşmedi. Kolay kolay da ikili mutabakatlar Türkiye’nin gereksinimini karşılayacak seviyede olmayacaktır. ötürüsıyla da belirli bir yerden daha sonra yeniden tıkanma olacak ve yeni bir şok yaşayacak üzereyiz.
MERKEZ BANKASI’NIN SATILABİLİR SEVİYEDE 10-15 MİLYAR DOLARI KALDI
Merkez Bankası’nın artık dövizi baskılayacak rezervinin de tükenme noktasına geldiği tartışmaları üzerine
Merkez Bankası rezervinde satılabilir seviyede 10-15 milyar dolar üzere bir para kaldı. Öte yandan turizm gelirlerinin bir kısmı da önden geliyor, yani onlara karşın durumun bu olması, muhtemelen bu parayı da çabucak 15 lira düzeyinde heba etmeyelim, ileride daha sıkıntı günler için saklayalım demelerine niye oldu. esasen Merkez Bankası turizmden gelen paranın bir kısmını sattı bile. ötürüsıyla o kaynak da düşünülenden daha erken tükeniyor. bir daha bir süre daha bunu öteleyebilir iktidar lakin önünde sonunda kaçınılmaz durum gerçekleşecek. Bu iş tehlikeli yerlere kadar gelecek, evvelkilerden hayli daha farklı olacak. Yalnızca enflasyon değil, finansal sistem de sarsılacak.
Özetle, bu kadar daima açık veren bir iktisadın esasen taşıma suyla değirmeni döndürmesi sağlanamaz.
Sermaye denetimi tartışmalarına ait
Bunun üzerine fazla yorum yapmak istemiyorum, sermaye serbestisi daha da kısıtlanabilir diyebilirim.
Bankacılar Enflasyon Endeksli Bonodan Ürküyor!
Dr. Artunç Kocabalkan – İhtilal Akyıl – Prof. Dr. Burak Arzova: Piyasa istim üstünde
Emre Balıca: Pembe gözlüklerle birinci ona