TEMA Vakfı, 21 Mart Dünya Ormancılık Günü ve Orman Haftası ile 22 Mart Dünya Su Günü’nde, insanların karşı karşıya kaldığı en büyük iki tehdidin iklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybı olduğunu belirterek, su ve orman münasebetini kıymetlendirdi. Kullanılabilir suyun 50’sinden çoksının ormanlardan geldiğini açıklayan Vakıf, ormanları muhafazanın iklim değişikliğiyle uğraş için vazgeçilmez olduğunu hatırlatıyor.
İklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybı; su ve besin güvenliğinden sıhhat sıkıntılarına, çok hava olaylarından iklim kaynaklı göçlere kadar yol açtığı büyük problemler sebebiyle günümüzün en büyük tehditleri olarak bedellendiriliyor. Bu meselelerin tahlili için birinci sırada suyun ve ormanların korunması ile orman varlığının artırılması yer alıyor.
Ormanların beşerler için sayılamayacak hizmetler sunduğunun altını çizen TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç, bu özel günde ormanların insan sıhhati için kıymetine vurgu yaparak, bu doğal varlıkların titizlikle korunması gerektiğine dikkat çekti. Ataç; “Ormanlar; okyanuslardan daha sonra en büyük karbon yutaklarıdır. Dünya ormanları, barındırdığı 60 bin ağaç çeşidi, yüzbinlerce böcek, mantar, bitki tipi ile dünya karasal biyolojik çeşitlililiğin 80’inden çoksına yuvadır. İnsanların 50’sinden çoksının suyu bir daha ormanlardan geliyor. 2.4 milyar insanın mutfaklarında yemekler odun gücü ile pişiyor, 1 milyar insanın besin temininde ormanlardan toplanan mantar, meyve, yaban hayatı, orman içi sulardan elde edilen balıklar değerli bir yer tutuyor. Ormanlardaki biyolojik çeşitliliğin insanlığa armağanı olan odun dışı eserler kırsalda insanlara gelir, yiyecek ve ilaç oluyor” diyerek ormanların ömür için değerini tabir etti. Lakin ne yazık ki dünyada orman varlığı süratle yok edildiğinin altın çizen Ataç; “Son 300 yılda Amerika Birleşik Devletleri’nin yaklaşık 1,5 katı kadar orman alanı yok edildi. Bu orman kayıplarına son 10 yılda ise 147 milyon hektar (Türkiye’nin yaklaşık iki katı) orman alanı daha eklendi. Son 50 yılda yalnızca hayatı ormana bağlı cinslerdeki kayıp 47 oldu. tıpkı vakitte iklim krizinin tesiriyle yaşanan orman yangınlarındaki artış da, bu fazlaca değerli doğal varlıklarımızın yok bulunmasına sebep oluyor. Her bir orman tahribatı, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybının yarattığı meselelerin artması demektir. Çeşitli hedeflerle tahrip edilen ormanların kaybı; hayatın kaybıdır. Bugün büyüme odaklı, doğayı ve tabiatın yarattığı hizmetleri yok sayan ekonomik anlayış da orman tahribatının ana niçinlerindendir” dedi.
“Ülkemizde yasalar yangınlardan daha fazla orman tahribatına sebep oluyor”
Global olarak gerçekleştirilen orman tahribatları, iklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybının ana niçinlerini oluşturuyor. Ataç, orman alanlarında madencilik, güç, turizm, ulaşım, alt yapı yatırımları vb. üzere ormancılık dışı uygulamalar için verilen müsaadelerin, orman varlıkları için tehlike oluşturduğunu vurgulayarak; “Son senelerda ülkemizin orman varlığının artması herkesi sevindirse de, ormancılık dışı uygulamalar için verilen müsaadeler ormanların tahribine yol açarken, biyolojik çeşitliliğin azalmasına niye olan parçalanmayı da artırıyor. Ormanlarda, 2012-2020 yılları içinde madencilik, güç ve başka kullanımlar için verilen müsaadelerin ölçüsü 450 bin hektarı geçti. Bu oran, tıpkı devirde yanan 87 bin 342 hektar orman alanının yaklaşık 5 katını oluşturuyor. Son senelerda Turizmi Teşvik Kanunu’ndaki değişiklikler ile Orman Kanunu’na eklenen EK-16 hususu ile maddelerde orman tahribatına niye olan uygulamaların kapsamının daha da genişletilmesi orman varlığımız için büyük risk oluşturuyor ” dedi.
“Ormanlar, iklim krizi ile uğraş ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesinde anahtar role sahip”
İklim krizinin ve biyolojik çeşitlilik kaybının; kuraklık, sıhhat meseleleri ve salgınlarda artışa, verimli tarım yerlerinde kayıplara, su ve besine erişimde problemlere sebep olacağına vurgu yapan Ataç; “Ormanlar; iklimi düzenleme, su temini, sel ve taşkınları tedbire, kuraklık tesirlerini azaltma fonksiyonları ve sahip olduğu biyolojik çeşitlilik niçiniyle, iklim kriziyle uğraş ve biyolojik çeşitliliğin korunması bahislerinde anahtar role sahip. Lakin biyolojik çeşitliliği azaltan iklim krizi, ortasında yer aldığımız ılıman nesildeki orman yangınlarında görülen 25 oranındaki artışın da sebebi olarak gösteriliyor. 2021 yılındaki yüksek sıcaklık ve uzun mühlet olağanın üzerinde devam eden güçlü poyrazın tesiriyle yaşanan büyük orman yangınlarında, 140 bin hektara yakın orman alanının yanmış olması bu durumu doğruluyor. tıpkı vakitte, 2021 yılı yangınlarının çıkış niçininin 84’ünün ihmal, kusur ve faili bilinmeyen olarak tanımlanması ve ormanların 99’unu tahrip etmesi, yangınlarda insan kaynaklı tahribin etkisinin de büyük olduğunu kanıtlıyor. Bu yangınlar, üç bitki coğrafyasının kesişim yerinde olan ülkemizde, 30’dan fazla ağaç çeşidi, içerdiği bitki ve hayvan çeşitliliği ile ormanlarımızın biyolojik çeşitliliğini tehdit ediyor. Büyük bir kısmı doğal olan ormanlarımız, biyolojik çeşitliliğin en varlıklı olduğu doğal yaşlı orman örneklerini barındırıyor. Bu manada ülkemizde, iklim değişikliğiyle gayret ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesi için ormanlarımızın korunmasının büyük değeri bulunuyor. Ormanlarımızın korunması için güç nakil sınırları kaynaklı yangınları önleyecek önlemler alınmalı, orman yangınları konusunda farkındalık artırılmalı, maddelerde orman tahribine niye olan müsaadeler kısıtlanmalı, biyolojik çeşitliliğin yüksek olduğu Kıymetli Tabiat Alanlarına muhafaza statüsü verilmeli ve doğal yaşlı ormanların muhafaza altına alınması çalışmalar hızlandırılmalı” dedi.
“Suyu muhafazanın alfabesi ormanları korumakla başlıyor”
Su gerilimi çeken ülkeler içinde yer alan Türkiye’de, son senelerda salgının da tesiriyle suyun bedelinin bir kere daha anlaşıldığını belirten Ataç orman ve su bağını de kıymetlendirdi. Ataç; “Nüfus artışı ve iklim değişikliği niçiniyle, düzgün senaryoda bile 2050 yılında yağışların 15-20 azalması beklenen ülkemiz, su yoksulu olma tehdidiyle karşı karşıya. Su döngüsünün kıymetli bir bileşeni olarak ormanlar, dünya karasal alanının 30’unu oluşturmasına karşın akarsu akışlarının 60’ını oluşturuyor. Dünya nüfusunun 50’sinin suyu ormanlardan geliyor. Ormanların tahrip edilmesi bölgeyi daha kurak hale getirirken, suyla taşınan organik husus ve toprak niçiniyle suyun kalitesini bozuyor” diyerek, bu durumun yalnızca insan için değil, tabiattaki tüm canlıların su hakkının korunması için ormanların korunması ve korunan orman alanlarının artırılması gerekliliğini vurguladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
İklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybı; su ve besin güvenliğinden sıhhat sıkıntılarına, çok hava olaylarından iklim kaynaklı göçlere kadar yol açtığı büyük problemler sebebiyle günümüzün en büyük tehditleri olarak bedellendiriliyor. Bu meselelerin tahlili için birinci sırada suyun ve ormanların korunması ile orman varlığının artırılması yer alıyor.
Ormanların beşerler için sayılamayacak hizmetler sunduğunun altını çizen TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç, bu özel günde ormanların insan sıhhati için kıymetine vurgu yaparak, bu doğal varlıkların titizlikle korunması gerektiğine dikkat çekti. Ataç; “Ormanlar; okyanuslardan daha sonra en büyük karbon yutaklarıdır. Dünya ormanları, barındırdığı 60 bin ağaç çeşidi, yüzbinlerce böcek, mantar, bitki tipi ile dünya karasal biyolojik çeşitlililiğin 80’inden çoksına yuvadır. İnsanların 50’sinden çoksının suyu bir daha ormanlardan geliyor. 2.4 milyar insanın mutfaklarında yemekler odun gücü ile pişiyor, 1 milyar insanın besin temininde ormanlardan toplanan mantar, meyve, yaban hayatı, orman içi sulardan elde edilen balıklar değerli bir yer tutuyor. Ormanlardaki biyolojik çeşitliliğin insanlığa armağanı olan odun dışı eserler kırsalda insanlara gelir, yiyecek ve ilaç oluyor” diyerek ormanların ömür için değerini tabir etti. Lakin ne yazık ki dünyada orman varlığı süratle yok edildiğinin altın çizen Ataç; “Son 300 yılda Amerika Birleşik Devletleri’nin yaklaşık 1,5 katı kadar orman alanı yok edildi. Bu orman kayıplarına son 10 yılda ise 147 milyon hektar (Türkiye’nin yaklaşık iki katı) orman alanı daha eklendi. Son 50 yılda yalnızca hayatı ormana bağlı cinslerdeki kayıp 47 oldu. tıpkı vakitte iklim krizinin tesiriyle yaşanan orman yangınlarındaki artış da, bu fazlaca değerli doğal varlıklarımızın yok bulunmasına sebep oluyor. Her bir orman tahribatı, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybının yarattığı meselelerin artması demektir. Çeşitli hedeflerle tahrip edilen ormanların kaybı; hayatın kaybıdır. Bugün büyüme odaklı, doğayı ve tabiatın yarattığı hizmetleri yok sayan ekonomik anlayış da orman tahribatının ana niçinlerindendir” dedi.
“Ülkemizde yasalar yangınlardan daha fazla orman tahribatına sebep oluyor”
Global olarak gerçekleştirilen orman tahribatları, iklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybının ana niçinlerini oluşturuyor. Ataç, orman alanlarında madencilik, güç, turizm, ulaşım, alt yapı yatırımları vb. üzere ormancılık dışı uygulamalar için verilen müsaadelerin, orman varlıkları için tehlike oluşturduğunu vurgulayarak; “Son senelerda ülkemizin orman varlığının artması herkesi sevindirse de, ormancılık dışı uygulamalar için verilen müsaadeler ormanların tahribine yol açarken, biyolojik çeşitliliğin azalmasına niye olan parçalanmayı da artırıyor. Ormanlarda, 2012-2020 yılları içinde madencilik, güç ve başka kullanımlar için verilen müsaadelerin ölçüsü 450 bin hektarı geçti. Bu oran, tıpkı devirde yanan 87 bin 342 hektar orman alanının yaklaşık 5 katını oluşturuyor. Son senelerda Turizmi Teşvik Kanunu’ndaki değişiklikler ile Orman Kanunu’na eklenen EK-16 hususu ile maddelerde orman tahribatına niye olan uygulamaların kapsamının daha da genişletilmesi orman varlığımız için büyük risk oluşturuyor ” dedi.
“Ormanlar, iklim krizi ile uğraş ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesinde anahtar role sahip”
İklim krizinin ve biyolojik çeşitlilik kaybının; kuraklık, sıhhat meseleleri ve salgınlarda artışa, verimli tarım yerlerinde kayıplara, su ve besine erişimde problemlere sebep olacağına vurgu yapan Ataç; “Ormanlar; iklimi düzenleme, su temini, sel ve taşkınları tedbire, kuraklık tesirlerini azaltma fonksiyonları ve sahip olduğu biyolojik çeşitlilik niçiniyle, iklim kriziyle uğraş ve biyolojik çeşitliliğin korunması bahislerinde anahtar role sahip. Lakin biyolojik çeşitliliği azaltan iklim krizi, ortasında yer aldığımız ılıman nesildeki orman yangınlarında görülen 25 oranındaki artışın da sebebi olarak gösteriliyor. 2021 yılındaki yüksek sıcaklık ve uzun mühlet olağanın üzerinde devam eden güçlü poyrazın tesiriyle yaşanan büyük orman yangınlarında, 140 bin hektara yakın orman alanının yanmış olması bu durumu doğruluyor. tıpkı vakitte, 2021 yılı yangınlarının çıkış niçininin 84’ünün ihmal, kusur ve faili bilinmeyen olarak tanımlanması ve ormanların 99’unu tahrip etmesi, yangınlarda insan kaynaklı tahribin etkisinin de büyük olduğunu kanıtlıyor. Bu yangınlar, üç bitki coğrafyasının kesişim yerinde olan ülkemizde, 30’dan fazla ağaç çeşidi, içerdiği bitki ve hayvan çeşitliliği ile ormanlarımızın biyolojik çeşitliliğini tehdit ediyor. Büyük bir kısmı doğal olan ormanlarımız, biyolojik çeşitliliğin en varlıklı olduğu doğal yaşlı orman örneklerini barındırıyor. Bu manada ülkemizde, iklim değişikliğiyle gayret ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesi için ormanlarımızın korunmasının büyük değeri bulunuyor. Ormanlarımızın korunması için güç nakil sınırları kaynaklı yangınları önleyecek önlemler alınmalı, orman yangınları konusunda farkındalık artırılmalı, maddelerde orman tahribine niye olan müsaadeler kısıtlanmalı, biyolojik çeşitliliğin yüksek olduğu Kıymetli Tabiat Alanlarına muhafaza statüsü verilmeli ve doğal yaşlı ormanların muhafaza altına alınması çalışmalar hızlandırılmalı” dedi.
“Suyu muhafazanın alfabesi ormanları korumakla başlıyor”
Su gerilimi çeken ülkeler içinde yer alan Türkiye’de, son senelerda salgının da tesiriyle suyun bedelinin bir kere daha anlaşıldığını belirten Ataç orman ve su bağını de kıymetlendirdi. Ataç; “Nüfus artışı ve iklim değişikliği niçiniyle, düzgün senaryoda bile 2050 yılında yağışların 15-20 azalması beklenen ülkemiz, su yoksulu olma tehdidiyle karşı karşıya. Su döngüsünün kıymetli bir bileşeni olarak ormanlar, dünya karasal alanının 30’unu oluşturmasına karşın akarsu akışlarının 60’ını oluşturuyor. Dünya nüfusunun 50’sinin suyu ormanlardan geliyor. Ormanların tahrip edilmesi bölgeyi daha kurak hale getirirken, suyla taşınan organik husus ve toprak niçiniyle suyun kalitesini bozuyor” diyerek, bu durumun yalnızca insan için değil, tabiattaki tüm canlıların su hakkının korunması için ormanların korunması ve korunan orman alanlarının artırılması gerekliliğini vurguladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı