Tarım ve Orman Bakanlığı, DKMP Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan ‘Tür Muhafaza Hareket Planları’ ile kuşağı tehlike altında olan tiplerin korunmasına yönelik çalışmalar yapılıyor.
DKMP 4’üncü Bölge Müdürlüğü Muğla Vilayet Şube Müdürlüğü ve Sualtı Araştırmaları Derneği iş birliğinde yürütülen ‘Muğla Akdeniz Foku Tıp Muhafaza Aksiyon Planı’ saha çalışmaları kapsamında, Dünya Doğayı Muhafaza Birliği tarafınca yayımlanan kırmızı listede soyu kritik derecede tehdit altında olan Akdeniz foklarının yaşadığı alanlara kızılötesi ışık kaynaklı kameralar yerleştirildi.
Fokların ömür alanının korunması hedefleniyor
Doğum yapan Akdeniz foku görüntülendi
Muğla’da sürdürülen bu saha çalışmaları kapsamında bir Akdeniz fokunun doğum yapması kızılötesi ışık kaynaklı kamera ile birinci kere görüntülenerek kayıt altına alındı. sonrasındasında bir daha kamera ile takibi yapılıp fotoğrafları çekilen fok ile yavrusunun sıhhat durumunun yeterli olduğu belirlendi. Akdeniz fokunun doğumunun kamera ile tespit edilmesi, popülasyon muhafaza çalışmalarının sonuç verdiğini ortaya koydu. Türün kuşağının devamı bakımından bir Akdeniz foku yavrulamasının saha çalışmasında belirlenmiş olması, çalışmayı yürütenleri de sevindirdi. DKMP 4’üncü Bölge Müdürlüğü, Muğla Şube Müdürlüğü, Sualtı Araştırmaları Derneği ve paydaş kümelerle çeşit ve habitat araştırma çalışmaları, tipe yönelik tehditlerin belirlenmesi, eğitim bilinçlendirme çalışmaları ile hasta, yaralı foklara acil müdahale ve veteriner hekimlik takviyesi üzere çalışmalar sürdürülüyor.
Türkiye’de 100 kadar Akdeniz foku var
Soyu kritik derecede tehdit altında olan Akdeniz foku, dünyada yalnızca Türkiye, Yunanistan, Fas, Mortanya ve Madera Adaları’nda yaşıyor. Dünya üstündeki sayıları 700 olarak bilinen Akdeniz fokunun korunmasında Türkiye bu yüzden kıymetli bir ülke pozisyonunda. Türkiye’de yapılan çeşitli bilimsel çalışmalarda kişisel tanımlama yolu ile 31-44 içinde Akdeniz foku tanımlanırken, kıyılarda 100 civarında fok yaşadığı kestirim ediliyor.
2005 yılına kadar poülasyonları arttı
1994 yılından bu yana Akdeniz foklarına ait çalışmalar yürüten Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Cemal Gücü, 1994 yılında 10 fokun öldürüldüğünü hatırlatarak, “10 sayısı epeyce önemli bir sayı. Birinci araştırmalar bu bölgenin foklar için kıymetli olduğunu ortaya koydu. Tarım ve Orman Bakanlığı geniş bir alanı müdafaa altına aldı, bu biçimdece fokların besin kaynağı muhafaza altına alınmış oldu. Tıpkı senelerda Kültür ve Turizm Bakanlığı fokların hayatı için değerli olan barınma, üreme alanlarını, mağaraları kapsayacak biçimde 75 kilometrelik alanı 1’inci derece doğal sit alanı ilan etti. Popülasyon, müdafaa tedbirlerine yanıt verdi, 2005 yılına kadar popülasyon süratli biçimde arttı” dedi.
“Mağaralar kaybolursa, yaşama talihleri kalmayacak”
Prof. Dr. Gücü, 2005 yılından daha sonra popülasyon ile ilgili aksilikler yaşanmaya başlandığını kaydederek, şu biçimde konuştu:
“Bu alanları göz bebeğimiz üzere muhafazamız gerekiyor; ancak maalesef bu biçimde olmadı. 2005 yılından daha sonra kimi olumsuz gelişmeler fokları önemli manada tehdit ediyor. Çimento fabrikasına hizmet eden bir deniz terminali yapılması kararı hayli değerli bir mağarayı kaybettik, o mağarada üreme durdu. Mağaralar foklar için epey kıymetli, yavrularını dünyaya getiriyorlar. Her mağarada yavru yapamıyorlar, mağaraların özel koşullarda olması gerekiyor. Üstünün kapalı, insan gözünden uzak ve ortasında hava alması gerekiyor. Bu özelliklerde mağaralar hayli az. Mersin kıyılarında 8 tane bu özelliğe sahip mağara var. Bunları kaybedince fokların üremesi mümkün olmuyor. Çok yakında Kızkalesi tarafında 8 bireyin birebir anda kullandığı mağaranın üzerinde otel yapılacağı bilgisini aldık. Şayet bu mağaralar kaybolursa fokların yaşama bahtı kalmayacak.”
“Fok mağalarına girilmemeli”
Prof. Dr. Gücü, mağaraların yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını vurgulayarak, “Bu mağaralar kaybolduğunda doğum güdüsü ile gelen anneler alelade bir yerde doğum yapacak. Kış başında ürüyorlar; uygun mağaraya yavru yapmayan anne, birinci büyük fırtınada yavrusunu kaybediyor. Şayet bu koşullarda devam ederse 15-20 yıl ortasında fok nazaranmeyeceğimizi düşünüyoruz. Şu anda habitat kaybı inanılmaz boyutlara ulaştı. Bunar ekolojik olarak simge cinsler. Fok mağaralarına girilmemesi değerli. Maalesef dalış çeşitleri düzenleniyor; özellikle de fok mağaralarına ‘burada fok var’ diye dalış düzenleniyor. İnsanlardan bu tip faaliyetlere katılmamalarını istiyoruz” tabirlerini kullandı.
DKMP 4’üncü Bölge Müdürlüğü Muğla Vilayet Şube Müdürlüğü ve Sualtı Araştırmaları Derneği iş birliğinde yürütülen ‘Muğla Akdeniz Foku Tıp Muhafaza Aksiyon Planı’ saha çalışmaları kapsamında, Dünya Doğayı Muhafaza Birliği tarafınca yayımlanan kırmızı listede soyu kritik derecede tehdit altında olan Akdeniz foklarının yaşadığı alanlara kızılötesi ışık kaynaklı kameralar yerleştirildi.
Fokların ömür alanının korunması hedefleniyor
Doğum yapan Akdeniz foku görüntülendi
Muğla’da sürdürülen bu saha çalışmaları kapsamında bir Akdeniz fokunun doğum yapması kızılötesi ışık kaynaklı kamera ile birinci kere görüntülenerek kayıt altına alındı. sonrasındasında bir daha kamera ile takibi yapılıp fotoğrafları çekilen fok ile yavrusunun sıhhat durumunun yeterli olduğu belirlendi. Akdeniz fokunun doğumunun kamera ile tespit edilmesi, popülasyon muhafaza çalışmalarının sonuç verdiğini ortaya koydu. Türün kuşağının devamı bakımından bir Akdeniz foku yavrulamasının saha çalışmasında belirlenmiş olması, çalışmayı yürütenleri de sevindirdi. DKMP 4’üncü Bölge Müdürlüğü, Muğla Şube Müdürlüğü, Sualtı Araştırmaları Derneği ve paydaş kümelerle çeşit ve habitat araştırma çalışmaları, tipe yönelik tehditlerin belirlenmesi, eğitim bilinçlendirme çalışmaları ile hasta, yaralı foklara acil müdahale ve veteriner hekimlik takviyesi üzere çalışmalar sürdürülüyor.
Türkiye’de 100 kadar Akdeniz foku var
Soyu kritik derecede tehdit altında olan Akdeniz foku, dünyada yalnızca Türkiye, Yunanistan, Fas, Mortanya ve Madera Adaları’nda yaşıyor. Dünya üstündeki sayıları 700 olarak bilinen Akdeniz fokunun korunmasında Türkiye bu yüzden kıymetli bir ülke pozisyonunda. Türkiye’de yapılan çeşitli bilimsel çalışmalarda kişisel tanımlama yolu ile 31-44 içinde Akdeniz foku tanımlanırken, kıyılarda 100 civarında fok yaşadığı kestirim ediliyor.
2005 yılına kadar poülasyonları arttı
1994 yılından bu yana Akdeniz foklarına ait çalışmalar yürüten Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Deniz Bilimleri Enstitüsü, Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Cemal Gücü, 1994 yılında 10 fokun öldürüldüğünü hatırlatarak, “10 sayısı epeyce önemli bir sayı. Birinci araştırmalar bu bölgenin foklar için kıymetli olduğunu ortaya koydu. Tarım ve Orman Bakanlığı geniş bir alanı müdafaa altına aldı, bu biçimdece fokların besin kaynağı muhafaza altına alınmış oldu. Tıpkı senelerda Kültür ve Turizm Bakanlığı fokların hayatı için değerli olan barınma, üreme alanlarını, mağaraları kapsayacak biçimde 75 kilometrelik alanı 1’inci derece doğal sit alanı ilan etti. Popülasyon, müdafaa tedbirlerine yanıt verdi, 2005 yılına kadar popülasyon süratli biçimde arttı” dedi.
“Mağaralar kaybolursa, yaşama talihleri kalmayacak”
Prof. Dr. Gücü, 2005 yılından daha sonra popülasyon ile ilgili aksilikler yaşanmaya başlandığını kaydederek, şu biçimde konuştu:
“Bu alanları göz bebeğimiz üzere muhafazamız gerekiyor; ancak maalesef bu biçimde olmadı. 2005 yılından daha sonra kimi olumsuz gelişmeler fokları önemli manada tehdit ediyor. Çimento fabrikasına hizmet eden bir deniz terminali yapılması kararı hayli değerli bir mağarayı kaybettik, o mağarada üreme durdu. Mağaralar foklar için epey kıymetli, yavrularını dünyaya getiriyorlar. Her mağarada yavru yapamıyorlar, mağaraların özel koşullarda olması gerekiyor. Üstünün kapalı, insan gözünden uzak ve ortasında hava alması gerekiyor. Bu özelliklerde mağaralar hayli az. Mersin kıyılarında 8 tane bu özelliğe sahip mağara var. Bunları kaybedince fokların üremesi mümkün olmuyor. Çok yakında Kızkalesi tarafında 8 bireyin birebir anda kullandığı mağaranın üzerinde otel yapılacağı bilgisini aldık. Şayet bu mağaralar kaybolursa fokların yaşama bahtı kalmayacak.”
“Fok mağalarına girilmemeli”
Prof. Dr. Gücü, mağaraların yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını vurgulayarak, “Bu mağaralar kaybolduğunda doğum güdüsü ile gelen anneler alelade bir yerde doğum yapacak. Kış başında ürüyorlar; uygun mağaraya yavru yapmayan anne, birinci büyük fırtınada yavrusunu kaybediyor. Şayet bu koşullarda devam ederse 15-20 yıl ortasında fok nazaranmeyeceğimizi düşünüyoruz. Şu anda habitat kaybı inanılmaz boyutlara ulaştı. Bunar ekolojik olarak simge cinsler. Fok mağaralarına girilmemesi değerli. Maalesef dalış çeşitleri düzenleniyor; özellikle de fok mağaralarına ‘burada fok var’ diye dalış düzenleniyor. İnsanlardan bu tip faaliyetlere katılmamalarını istiyoruz” tabirlerini kullandı.